Objawy kliniczne zaburzeń rytmu serca u dzieci
Ostatnio obserwuje się zwiększenie liczby dzieci z zaburzeniami rytmu serca. Arytmie mogą być sporadyczne, okresowe lub stałe; pojawiają się na każdym etapie życia, począwszy od wieku płodowego.
1. przyczyny ze strony płodu, np. procesy zapalne, guzy serca, wady serca, nieprawidłowości w budowie układu bodźcoprzewodzącego,
2. przyczyny ze strony matki, np. przewlekłe choroby, stosowanie niektórych leków, nieprawidłowości łożyska.
Czynność serca płodu może być zbyt wolna lub szybka. W pierwszym przypadku mówimy o bradykardii, w drugim natomiast o tachykardii. W obu przypadkach stan układu krążenia płodu może się pogorszyć. Zbyt wolna lub zbyt szyba czynność serca płodu może stanowić zagrożenie życia, zwłaszcza jeśli serce płodu jest nieprawidłowe, np. w wyniku infekcji. Po stwierdzeniu bradykardii lub tachykardii rozpoczyna się leczenie, którego efektem może być decyzja o wcześniejszym porodzie.
Kołatanie serca u dzieci
Wyczuwalne przyśpieszone lub nierównomierne bicie serca nazywamy kołataniem. Jest to odczuwalna zmiana pracy serca, która jest uczuciem szybkiego bicia albo pulsowania, które lokalizuje się po lewej stronie środkowej części klatki piersiowej.
Arytmie mogą powstać w wyniku przejściowych nieprawidłowości, m.in. zaburzenia elektrolitowe, zaburzenia hormonalne, infekcje, zatrucia, działania leków. Objawy spowodowane zaburzeniami rytmu serca u dzieci zależą od stanu układu krążenia, czasu trwania arytmii, częstości rytmu serca. U młodszych dzieci arytmie przebiegają bezobjawowo, dlatego często wykrywa się je przypadkowo. Długo trwające arytmie mogą mieć daleko idące konsekwencje, np. mogą uszkodzić mięsień serca i prowadzić do śmierci.
Zobacz również:
- Zapalenie ucha środkowego - przyczyny, objawy, leczenie
- Wypróżnianie oraz gazy w jelitach u noworodka
- Zapalenie wyrostka robaczkowego u dziecka
- Wszawica u dziecka
- Nadmierne łzawienie, podwójne widzenie i podbite oko u dziecka
- Obowiązki domowe dziecka
- Kiedy dla dziecka liczy się tylko mama
- Problemy z zachowaniem u dwulatka
Zaburzenia rytmu serca występujące u dzieci
1. Nieprawidłowy rytm zatokowy – przybiera postać tachykardii zatokowej, czyli nadmiernego szybkiego rytmu zatokowego lub bradykardii zatokowej, czyli wolnego rytmu zatokowego. Do przyczyn, które wywołują tą pierwszą należą: niepokój, gorączka, nadczynność tarczycy, niewydolność serca. Tachykardia zazwyczaj nie wymaga specjalnego leczenia. Bradykardia zatokowa natomiast może być spowodowana m.in. infekcją, zwiększonym stężeniem potasu lub wapnia, obniżoną temperaturą, niedotlenieniem, stosowaniem leków. Po kardiochirurgicznym leczeniu wad wrodzonych serca może wystąpić tzw. dysfunkcja węzła zatokowego.Charakterystycznymi objawami tej choroby są: niemiarowość zatokowa, bradykardia, zahamowania w czynności węzła zatokowego. U większości dzieci z chorobą węzła zatokowego objawy nie występują. Dzieci jednak mogą mniej jeść, mogą być zmęczone, apatyczne, mają ograniczoną wydolność fizyczną, bóle i zawroty głowy, mroczki przed oczami, zdarzają się zasłabnięcia i omdlenia, sporadycznie nagły zgon. U dzieci z wadą serca choroba węzła zatokowego może spowodować niewydolność serca.
2. Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo – komorowego – przebieg tych zaburzeń jest bardzo zróżnicowany, ponieważ może przebiegać bezobjawowo, ale może też kończyć się utratą przytomności, niewydolnością serca, śmiercią. W życiu płodowym ponad połowa dzieci z zaburzeniami przewodzenia przedsionkowo – komorowego ginie wewnątrzmacicznie. U noworodków i niemowląt pojawiają się następujące objawy: niechęć do jedzenia, męczenie się przy jedzeniu, senność, przyspieszony oddech. U starszych dzieci może wystąpić uczucie stałego zmęczenia lub senność, zaburzenia snu, niechęć do wysiłku fizycznego.
3. Zaburzenia przewodzenia przedkomorowego – wywołują je m.in. wady serca, zapalenie mięśnia sercowego i choroby mięśnia sercowego. Zaburzenia przewodzenia śródkomorowego zwykle nie powodują istotnych objawów.
4. Częstoskurcze nadkomorowe – objawy częstoskurczu u niemowląt i małych dzieci często są mało charakterystyczne: przyśpieszony oddech, niepokój, niechęć do jedzenia, bladość, szybkie tętnienia naczyń szyjnych, słabo wyczuwalne tętno obwodowe, chłodne dłonie i stopy, obniżone ciśnienie krwi. Starsze dzieci zwykle odczuwają szybkie bicia serca, niekiedy ból w klatce piersiowej czy brzucha, lęk, uczucie zagrożenia. Zarówno u młodszych, jak i u starszych dzieci może dojść do zasłabnięcia, utraty przytomności czy zatrzymania krążenia.
5. Komorowe zaburzenia rytmu serca – wśród objawów można wyróżnić: ból czy „niepokój” w klatce piersiowej, uczucie szybkiego bicia serca, zdarzają się mroczki przed oczami, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, sporadycznie zasłabnięcia, utraty przytomności również z drgawkami oraz nagłe zatrzymanie krążenia.
Autor:
Albert Bąk