Jak skomponować dietę seniora?
W diecie osób starszych najważniejszym aspektem jest jej lekkostrawność. Ważne, żeby nie męczyć leciwego żołądka i wątroby ciężkimi potrawami, mogącymi bardziej zaszkodzić niż pomóc osobie w podeszłym wieku. Należy także zwracać szczególną uwagę na indywidualne potrzeby żywieniowe seniora, wynikające ze specyfiki jego ewentualnego schorzenia.
Przeszkody w normalnym odżywianiu
Osoby będące w podeszłym wieku charakteryzują się zwykle zmniejszonym łaknieniem, apatią i ograniczoną samodzielnością. Często same nie są w stanie zapewnić sobie odpowiedniej dawki wartości odżywczych. Ograniczać je może sytuacja finansowa, przewlekła choroba, a także zmniejszona dbałość o racjonalne żywienie. Dodatkowym czynnikiem zmieniającym zwyczaje żywieniowe są ubytki w uzębieniu. Utrudniają one gryzienie i żucie pokarmów, a także zmniejszają zdolności odczuwania smaku. Wpływają również na ilości wydzielanej śliny i zawartych w niej enzymów trawiennych, przez co utrudniają połykanie.
Mało, a często
Codzienna dieta seniora nie powinna być zbytnim obciążeniem dla organizmu. Z tego powodu powinna się składać z 6 - 7 niewielkich posiłków, przyjmowanych mniej więcej w równych ostępach czasu. Możliwości przyswajania składników odżywczych wraz z wiekiem ulegają ograniczeniu, a metabolizm zwalnia. Zbyt duże porcje pożywienia mogłyby wywołać wzdęcia lub też zaparcia, związane ze zmniejszoną motoryką przewodu pokarmowego. Mogłaby pojawić się także uporczywa zgaga na dobre odbierająca osobie starszej chęci do jedzenia.
Dieta seniora
Zobacz również:
Codzienna racja żywieniowa osoby starszej powinna być zorientowana na ograniczenie kaloryczności, kosztem zwiększenia ilości cennych witamin i minerałów. Szacuje się, że wartość kaloryczna jedzenia osób, których aktywność fizyczna w znacznym stopniu została zredukowana, powinna mieścić się w granicach 1800 – 2200 kcal. Do elementów najbardziej pożądanych w diecie seniora należą: tłuszcze roślinne, białko, węglowodany złożone, błonnik pokarmowy, witaminy (A, E, C, D, oraz z grupy B), wapń, żelazo, sód, a także co bardzo ważne – woda. Duże ilości płynów pomagają zapobiec odwodnieniu organizmu, tak naturalnemu w podeszłym wieku.
Wskazane produkty
Posiłki osoby starszej powinny przede wszystkim być urozmaicone i swoim wyglądem zachęcać do jedzenia. W diecie seniora nie powinno zabraknąć chudego mięsa, ryb morskich i produktów mlecznych. Ważne żeby unikać smażenia, które podnosi ilość cholesterolu pokarmów, a raczej skłaniać się ku gotowaniu na parze lub tradycyjnie, w wodzie. Ponadto osoby starsze powinny spożywać pełnoziarniste pieczywo, makarony, ale także korzystać ze źródeł cukrów prostych jak np. miód, będący dodatkowo wsparciem dla odporności. W walce z uporczywymi zaparciami warto by sięgały po produkty bogate w naturalny błonnik jak np. warzywa, owoce, a także różnego rodzaju kasze i inne produkty zbożowe.
Przeciwwskazania w diecie osoby starszej
W przypadku seniorów często zdarza się tak, że pewne grupy produktów są zakazane ze względu na określone zespoły chorobowe dotykające takie osoby. Dlatego w początkowej fazie planowania diety, priorytetem powinno być zorientowanie się w kwestii zaleceń lekarza prowadzącego. Jeśli istnieją przeciwwskazania do spożywania jakiegoś rodzaju pożywienia, należy go bezwzględnie wykluczyć, a zastąpić innym o podobnych wartościach odżywczych.
Kontrolowanie zwyczajów żywieniowych osób starszych jest bardzo ważnym aspektem dbania o ich stan zdrowia. Ze względu na różnego rodzaju dolegliwości i ograniczenia ruchowe lub umysłowe powinno się, w razie dostrzeżenia sygnałów alarmujących o niedożywieniu, natychmiast interweniować. Pomoc z naszej strony powinna się sprowadzać do komponowania jadłospisu odpowiedniego dla danej osoby, a niejednokrotnie także na przygotowywaniu dla niej wymyślonych posiłków. Warto w ten proces jednocześnie angażować dzieci, bo daje to gwarancję, że i nam, kiedyś w przyszłości, będzie miał kto pomóc.
Autor: Marlena Podsiedlik