Szukaj

Jak funkcjonują serce i naczynia krwionośne w starszym wieku?

Starzenie się nie ma większego znaczenia do ok. 50 roku życia. Dopiero pojawienie się widocznych zmian fizjologicznych (zmarszczki, pogarszający się wzrok, siwiejące skronie) uświadamia nam o nieuchronności tego procesu.

Podziel się
Grupa seniorów AdStone
Zmiany fizyczne prędzej czy później dotkną każdego z nas, a to kiedy i w jakim stopniu się nasilą, jest sprawą wielce indywidualną. Starzejemy się w innym tempie, a wpływ na to mają geny, przebyte choroby i urazy, jakość życia, a także przeżycia emocjonalne.

Co sprawia, ze organizm się starzeje?

Z upływem czasu wiele czynności organizmu zużywa się. Jedni uważają, że długość naszego życia jest z góry zaprogramowana i nie mamy żadnego wpływu na tempo starzenia, inni natomiast, że wszystko zależy od tego jak dbamy o siebie i na ile pomagamy organizmowi wyczerpywać zapasy wytrzymałości. Ogólnie przyjmuje się, że na starzenie wpływa wiele zjawisk i procesów, które wzajemnie na siebie wpływają i współdziałają. Faktem jest, że proces starzenia ma wpływ na cały organizm, jego komórki, tkanki, narządy i układy.

Zmiany w układzie krążenia

Serce bije cały czas bez względu na to, czy inne narządy w tym samym czasie pracują, czy też odpoczywają. Wraz z sercem pracuje cały układ krwionośny, czyli zestaw żył i tętnic doprowadzający krew do wszystkich zakamarków naszego organizmu. Ulegają one ciągłym zmianom: mogą kurczyć się i rozszerzać dzięki dobrze unerwionej warstwie mięśniowej. Cały układ krwionośny transportuje płyny, substancje odżywcze, tlen i inne składniki do tkanek i odbiera od nich produkty metabolizmu, np. dwutlenek węgla.

Starzenie się powoduje naturalne zmiany: spada wydajność mięśnia sercowego, przez co musi ono pracować ciężej, by przepompowywać tę sama ilość krwi. Ściany serca są sztywniejsze, więc  potrzeba więcej krwi dostarczanej przez tętnice, aby je wypełnić. W obliczu stresu, wysiłku fizycznego, umysłowego i emocjonalnego organizm potrzebuje większej dawki energii i tlenu. Gdy się zmęczymy, znacznie dłużej trwa powrót przyspieszonego rytmu serca i podwyższonego ciśnienia tętniczego do stanu poprawnego.

Wszelkie zmiany fizjologiczne wynikłe w procesie starzenia, prowadzą do powstania chorób. Ryzyko to wzrasta automatycznie, gdy swoją nieodpowiedzialnością narażamy organizm dodatkowym ciężarem. Mowa tu o czynnikach obciążających serce i zmuszających je do cięższej pracy, tj. palenie tytoniu, brak aktywności ruchowej, spożywanie dużej ilości tłuszczu, otyłości, stres, tłumienie w sobie emocji, cukrzyca i inne choroby przewlekłe. Upośledzeniem starczym zostaje objętych wiele układów wewnętrznych, jednak zdecydowaną większość chorób i dolegliwości powstaje właśnie z powodu niewydolności układu krążenia.

Choroba wieńcowa- charakteryzują ją nawracające bóle w okolicach klatki piersiowej, zlokalizowane za mostkiem. Promieniują często do szyi, żuchwy, ramion i pleców. Ból ten przybiera różny charakter, najczęściej opisywany jest jako uczucie gniecenia, duszenia. Atak ból trwa krótko, toteż nie świadczy o trwałym uszkodzeniu serca. Powinno to jednak uruchomić u nas zielone światło i alarm ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego. Ból pojawia się wtedy, gdy serce nie otrzyma wystarczającej ilości tlenu.

Zaburzenia rytmu serca- czyli inaczej mówiąc nierówne i niemiarowe bicie serca, którego przyczyną jest niedokrwienie, miażdżyca, uszkodzenie zastawek serca oraz nadciśnienie. Nierównością bicia towarzyszy często słabo wyczuwalne tętno, osłabienie, duszności, zawroty głowy, omdlenia i charakterystyczne temu mroczki przed oczami.

Niewydolność mięśnia sercowego-  sprawia, że serce ma trudności z pompowaniem krwi. Lewa komora rozszerza się i krew zaczyna gromadzić się w żyłach, co wymusza przenikanie wody z żył do tkanki. Dochodzi wówczas do obrzęków płuc, kończyn dolnych, wzrasta ilość oddawanego moczu. Występują duszności i częste zmęczenie, będące wynikiem nieodpowiedniego dotlenienia organizmu. Obrzęki kończyn zlokalizowane są przeważnie w okolicach kostek, pojawiają się nad ranem i nasilają się w ciągu dnia.

Nadciśnienie tętnicze- stwierdza się je, gdy różnica pomiędzy ciśnieniem rozkurczowym, a skurczowym przekracza 80. Leczenie to przede wszystkim samokontrola, więc codzienna kontrola ciśnienia, obserwacja ciała pod względem różnych towarzyszących nadciśnieniu dolegliwości (bóle głowy, omdlenia, zasłabnięcia), a także stosowanie odpowiedniej diety, porzucenie nałogów i zwiększenie aktywności fizycznej. U pacjentów chorych na nadciśnienie powiększona jest serce, a w szczególności jego lewa komora.

Pamiętając, ze choroby serca są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie, powinniśmy wprowadzać w swoje życie pewne zmiany, które choć brzmi to trochę niedorzecznie- dodadzą nam lat! Chodzi tu przede wszystkim o uwzględnienie podstawowych czynników ryzyka. W walce jaką stoczymy przeciwko nim należy pamiętać o kilku zasadach:
  • Należy ograniczyć spożywanie nasyconych tłuszczów i cholesterolu, dbać o właściwą wagę, ciśnienie i poziom cukru.
  • Ważna jest regularna gimnastyka, mając oczywiście na względzie swoje predyspozycje i możliwości fizycznego. Pozwoli nam to pozbyć się zbędnej tkanki tłuszczowej, zmniejszyć stres emocjonalny, utrzymać w dobrej kondycji układ krwionośny i oczywiście zmniejszyć ryzyko chorób serca.
Tak naprawdę jakość naszego życia „za młodu” ma pełne odzwierciedlenie na to jak będziemy czuć się na starość. Korzystamy ze wszystkich wygód żywieniowych i fizycznych nie zważając na ich wydźwięk w przyszłości. Warto jednak wybiec na przód myślami, bo im wcześniej rozpoczniemy walkę ze błędami, tym mniej ich będzie w nieprawidłowościach działania naszego organizmu.

Autor:

Agnieszka Augustowska