Leczenie uzależnienia od tytoniu
Palenie papierosów jest jednym z najczęściej występujących nałogów. Uzależnienie od tytoniu i nikotyny jest na tyle silne, że odstawienie ich wymaga naprawdę silnej woli. Mimo iż wielu uzależnionych chce porzucić papierosy, nie od razu im się to udaje. Jak wykazują badania, w Polsce ok. 70- 80% palących chce rzucić palenie. Obecnie mamy wiele możliwości podjęcia walki z nałogiem. Musimy jednak pamiętać, że leczenie powinno być kompleksowe i obejmować psychoterapię, naukę nowych zachowań i/ lub farmakologię ( w razie nieskuteczności dwóch pierwszych form).
Najważniejszym czynnikiem w walce z uzależnieniem jest motywacja. Najbardziej zachęcające są korzyści zdrowotne- zmniejszenie ryzyka chorób, lepsze samopoczucie, zdrowszy wygląd. Odrzucenie papierosów ma także wpływ na otoczenie i najbliższych, którym bierne wdychanie dymu szkodzi równie mocno, jak palącemu.
Nikotynowa Terapia Zastępcza, czyli plastry i gumy
Dla osób preferujących metodę farmakologiczną najlepsza okazuje się Nikotynowa Terapia Zastępcza(NTZ). W Polsce występuje ona w postaci gum lub plastrów przyklejanych na skórę. Celem tego typu leczenia jest zaspokojenie głodu nikotynowego, bez konieczności zatruwania organizmu dymem tytoniowym i wszystkimi szkodliwymi substancjami smolistymi, które znajdują się w papierosach.
Poprzez dostarczanie organizmowi niewielkich dawek nikotyny zawartych w plastrach i gumie, wykluczamy możliwość pojawienia się objawów odstawienia. Ilości zawarte w środkach NTZ są nikłe i nie powodują dalszego uzależnienia. Nikotynowa Terapia Zastępcza jest skuteczną metodą. Zwiększa szanse na rzucenie palenia nawet dwukrotnie. Dla lepszego efektu można zastosować plastry i gumę jednocześnie.
Jednym z powikłań rzucenia palenia jest depresja. Aby zapobiec występowaniu tego rodzaju zaburzeń psychicznych lekarz zazwyczaj przepisuje środki antydepresyjne, które działają na ośrodkowy układ nerwowy. Podnoszą poziom dopaminy i noradrenaliny w mózgu, podobnie jak nikotyna, przez co łagodzą objawy odstawienia.
W kuracji farmakologicznej można także sięgnąć po naturalne środki. Mają one pomóc przełamać ochotę na papierosa, odświeżyć oddech czy zmniejszyć apetyt, by po rzuceniu nałogu nie popaść w nadwagę. Są jednak znacznie mniej skuteczne od plastrów czy gum.
Zobacz również:
Metody behawioralne, czyli nauka nowych zachowań
Rytuały trzymania papierosa i zapalania go dodatkowo pogłębiają uzależnienie i utrudniają leczenie. Obecnie prowadzone kuracje metodą behawioralną skupiają się na zwiększaniu motywacji palaczy. Podczas takiej terapii można nauczyć się technik ułatwiających wytrwanie w abstynencji np. sposób radzenia sobie z głodem nikotynowym.
Ważna na tym etapie leczenia jest także samokontrola. Palacz sam kontroluje swój nałóg. Musi wystrzegać się zachowań i przyczajeń, które towarzyszyły paleniu. Przykładowo: jeśli wypalał papierosa podczas picia kawy, musi zmienić napój np. na herbatę. Czasem wystarczy inna pora konsumpcji, taka która nie kojarzy się z koniecznością sięgnięcia po tytoń. Celem terapii metodą behawioralną jest przerwanie jednego ogniwa nałogu.
Zewnętrzne źródła pomocy
Palacze, tak jak uzależnieni od innych używek, mogą liczyć na wsparcie grupowe. Ostatnio bardzo popularne są metody leczenia zespołowego, polegające na rozmowach między uzależnionymi o wspólnym problemie, jakim jest nikotynizm. Terapię bardzo często prowadzą byli nałogowcy, co tylko pozwala uwierzyć uczestnikom w możliwość wyzwolenia się z uzależnienia.
Uzależnieni od tytoniu mogą liczyć także na pomoc fachową. Specjalnie wyszkoleni terapeuci, zajmujący się leczeniem nikotynizmu, są dostępni pod numerem telefonu Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym. TPPP czynna jest w Fundacji „Promocja zdrowia” w Warszawie we wtorki od 14 do 18. Potrzebujący fachowej pomocy mogą kontaktować się ze specjalistami pod numerem: (0 22) 643 92 86. W maju i listopadzie, kiedy w Polsce prowadzone są kampanie antynikotynowe, poradnia czynna jest codziennie.
Amerykańskie Agencje ds. Zdrowia polecają lekarzom pierwszego kontaktu metodę „4 As”: Ask, Advise, Assist, Arrange follow- up. Polega ona na określeniu statusu pacjenta, poradzie i motywowaniu, pomocy w wyborze właściwego leczenia i późniejszym umacnianiu w abstynencji.
Zastosować można także metody niekonwencjonalne, aczkolwiek nie potwierdzono jeszcze ich 100% skuteczności. Należą do nich: akupunktura, hipnoza, środki pomocnicze i awersyjne, takie jak atrapy papierosów, płyny do płukania ust pogarszające ich smak, specjalne filtry.
Musimy pamiętać, że im wcześniej podejmiemy walkę z nałogiem tym lepiej dla naszego zdrowia. Nagłe i spontaniczne odstawienie papierosów przynosi lepsze efekty niż stopniowe zmniejszanie ich ilości. Mimo że nie zawsze pierwsza próba porzucenia nałogu się udaje, nie możemy się poddawać i tracić silnej woli.
Autor: Ewa Żak
Źródła:
http://www.biomedical.pl/zdrowie/leczenie-uzaleznienia-od-tytoniu-58.html
http://www.health4u.pl/nalogi/Palenie+papierosow-294/