Szukaj

Wrodzone wady serca - przyczyny, objawy, leczenie

Wady serca to, jak najprościej mówiąc wrodzone lub nabyte nieprawidłowości anatomiczne budowy serca. Polegają na obecności nieprawidłowych połączeń pomiędzy jamami serca lub dużymi naczyniami bezpośrednio do nich uchodzącymi, lub na nieprawidłowej budowie i funkcji zastawek serca. Jest to poważny problem: średnio co setne dziecko rodzi się z wrodzoną wadą serca.

Podziel się
Serce sxc.hu
Przyczyny

Wady serca dzielimy na dwie główne grupy: wady wrodzone i nabyte. Dotychczas nie ustalono przyczyn powstawania wad wrodzonych serca, podobnie jak innych wad rozwojowych. Są one często rozpoznawane u młodych zdrowych kobiet, u których nie występują żadne czynniki ryzyka. Istnieją jednak elementy, które zwiększają prawdopodobieństwo ich wystąpienia, m.in.: genetyczne (m.in. aberracje chromosomowe lub zespoły genów odpowiedzialne za powstawanie różnych części układu krążenia),  środowiskowe (np. leki, infekcje), choroby matek (np. cukrzyca, fenyloketonuria). Mimo pewnego postępu w sferze ich wyjaśniania ponad 90% przypadków wrodzonych wad serca pozostaje niewyjaśnionych. Kwestia wad nabytych jest nieco lepiej zbadana.  Są one najczęściej skutkiem przebytego zapalenia wsierdzia w wyniku choroby reumatycznej. Rzadszymi przyczynami nabytych wad zastawkowych są: bakteryjne zapalenia wsierdzia, zapalenie wsierdzia w przebiegu tocznia rumieniowatego.

Objawy

Jeśli chodzi o wady serca u noworodków, podstawowym objawem krążeniowym  jest sinica. Może występować jako objaw stały lub niestały i pojawia się pod wpływem wysiłku czy w stanach zapalnych układu oddechowego (wady serca niesinicze). Do innych symptomów należą m.in. przyspieszona czynność serca, duszność z przyspieszoną czynnością oddechową i zaburzeniami oddychania, zmniejszona reaktywność noworodka, obniżone napięcie mięśniowe oraz szmery nad sercem. Skrajna sinica występuje zwykle w pierwszej dobie po urodzeniu, a najpóźniej w 3 dobie. Inne objawy występujące niemowląt z wrodzonymi wadami serca to m.in. szybkie męczenie się przy karmieniu. Jest ono dla tych dzieci dużym wysiłkiem i przyczynia się do nasilenia sinicy i krztuszenia się. Dlatego też podczas karmienia dzieci wymagają odpoczynku. Często występującymi objawami w przypadkach wad serca są także: łatwe męczenie się, duszność, omdlenia, uczucie kołatania serca oraz szmery w okolicy serca związane w ograniczeniem przepływu krwi przez zastawkę lub pochodzące z fali zwrotnej a także różne zaburzenia rytmu.

Leczenie

Wady serca są najczęściej leczone za pomocą metod chirurgicznych. Korekcja wady ma na celu przywrócenie prawidłowego przepływu krwi i warunków hemodynamicznych w sercu. Czasami konieczne jest wykonanie komisurotomii (w przypdaku wad zastawkowych). U niektórych chorych są wszczepiane biologiczne zastawki serca (najczęściej pochodzenia zwierzęcego)lub zastawki sztuczne. Niekiedy możliwe jest zastosowanie przezskórnego, a nawet wewnątrzmacicznego leczenia wad serca. Dość świeża jest metoda leczeniea wrodzonych wad serca z użyciem technik kardiologii interwencyjnej - bez konieczności leczenia kardiochirurgicznego. Procedury te są wykonywane pod skopią rentegonowską. Cewniki (małe rurki wykonane z specjalnych tworzyw sztucznych są wprowadzane do serca przez żyły lub tętnice. Używając specjalnych technik możliwe jest poszerzenie zwężonych zastawek, innych anatomicznych zwężeń lub zamykanie nieprawidłowych połączeń w układzie krążenia.

Wady wrodzone u dzieci

Wrodzone wady serca u dzieci stanowią poważne zagrożenie dla życia maluchów. W Polsce dziennie na świat przychodzi dziesięcioro noworodków z wadami serca. Pięcioro z nich wymaga operacji w pierwszym roku życia, w tym dwoje - w pierwszym miesiącu. Dlatego tak ważne jest wykonanie badania USG w drugim i trzecim trymestrz ciąży. Pozwala to na zdiagnozowanie problemu i opracowanie odpowiedniej strategii działania - możliwe jest zaplanowanie miejsca porodu, sposobu rozwiązania ciąży oraz postępowania bezpośrednio po porodzie. W sytuacji, gdy na dziecko oczekuje przygotowany zespół specjalistów, którzy od pierwszych chwil życia otaczają je najlepszą opieką - jego szanse na przeżycie znacznie wzrastają.

Wady serca to poważny problem, którego nie należy lekceważyć. Wcześniejsze zdiagnozowanie  może zwiększyć szansę na normalne funkcjonowanie nawet ze stwierdzonym defektem. Wadom serca ciężko zapobiegać, jednak można je leczyć.

Autor:

Gabriela Godek