Jaskra – jak rozpoznać?

Około 67 mln populacji na całym świecie cierpi na jaskrę. To schorzenie zarówno powszechne, jak i niebezpieczne. Nieleczone może prowadzić nawet do nieodwracalnej ślepoty. Ze statystyk Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że z powodu jaskry już 7 milionów osób utraciło wzrok. A to głównie dlatego, że świadomość zagrożenia, jakie niesie ze sobą ta wada wzroku, jest w krajach rozwiniętych nikła.

Fot. Rinna Bohui / sxc.hu

Jakie są objawy jaskry?

Z reguły najczęściej występująca jaskra z szerokim kątem przesączenia przebiega bezobjawowo. Proces niszczenia nerwów wzrokowych może trwać nawet dwadzieścia lat. Z czasem coraz mocniej zawęża się pole widzenia. I to pierwszy symptom, który powinien nas zaalarmować. W takiej sytuacji koniecznie trzeba skorzystać z porady okulisty.

Jednak typów jaskry jest około trzydziestu, a możliwych objawów równie dużo. Oto najczęstsze z symptomów:

• poranne migreny;
• silny ból gałki ocznej;
• często występujące bóle głowy;
• zmiana ostrości widzenia (krótkowzroczność lub nadwzroczność);
• pogorszenie pola widzenia;
• koła tęczowe wokół źródła światła (przy jaskrze z zamykającym się kątem przesączenia);
• zapalenie spojówek, które nie poddaje się leczeniu;
• mogą występować również nudności i wymioty.

Jak wykryć jaskrę?

Polacy mają problem z regularnym odwiedzaniem okulisty. Dlatego bardzo często jaskra jest wykrywana zbyt późno i skutki terapii stają się mocno ograniczone. Ta wada wzroku jest nieuleczalna, ale wczesne rozpoznanie może nawet zatrzymać rozwój schorzenia. Dopada nie tylko osoby po czterdziestym roku życia. Tak sądzono jeszcze do niedawna, ale na jaskrę mogą cierpieć również młodsi. Dlatego zaleca się, aby przynajmniej raz do roku wykonywać badania wzroku.

Jaskra wynika głównie ze zbyt wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jest ono ściśle związane z wodnistą cieczą produkowaną przez nabłonek ciała rzęskowego, która wypełnia przednią i tylną komorę oka. Zapewnia optymalne ciśnienie, dzięki czemu może być utrzymane napięcie ścian gałki ocznej. W przypadku, kiedy płyn odpływa, przez kąt przesączenia znajdujący się między rogówką, a nasadą tęczówki z taką samą prędkością, z jaką jest produkowany, mamy do czynienia z homeostazą ciśnienia śródgałkowego.

Dlatego najskuteczniejszym sposobem wykrycia jaskry jest tonometria i gonioskopia. Pierwsze z badań polega na sprawdzeniu ciśnienia śródgałkowego, drugie pozwala rozróżnić jaskrę z otwartym kątem przesączenia od tej z zamkniętym. Stopień zaawansowania i kontrolę rozwoju schorzenia da się ocenić dzięki perymetrii, podczas której bada się pole widzenia. W jakiej fazie postępu jest jaskra, okulista sprawdzi również wykonując badanie tarczy nerwu wzrokowego. Jeżeli schorzenie jest na późnym etapie, tarcza będzie bledsza. Specjalista może zalecić również wykonanie pachymetrii i oftalmoskopii.

Jak zapobiec jaskrze?

W zasadzie jedynym sposobem, aby zmniejszyć możliwość wystąpienia jaskry, jest kontrolowanie cholesterolu. Przy zbyt wysokim poziomie zapycha on naczynia krwionośne, a to z kolei podwyższa ciśnienie śródgałkowe. Oczywiście ważne są również regularne badania wzroku. Po trzydziestym roku życia zaleca się odwiedzić okulistę raz w roku, po czterdziestym przynajmniej dwukrotnie.